U bent betrokken geweest bij een ongeval, bent gewond geraakt en hebt letsel opgelopen. U heeft letselschade. Niet alleen schade waarvoor u een rekening kunt laten zien, maar ook psychische schade. Immateriële letselschade waarvoor u ook een vergoeding wilt ter compensatie. Maar op hoeveel smartengeld na ongeval of ongeluk kunt u rekenen?
Smartengeld is een financiële compensatie voor uw verminderde levensvreugde, een genoegdoening omdat u heeft moeten inboeten aan levenskwaliteit. Hoe wordt deze schadevergoeding nu berekend? Op hoeveel smartengeld heeft u recht?

Als u bij een ongeval gewond bent geraakt en er is letselschade ontstaan, dan kan er sprake zijn van materiële schade en van immateriële schade. Materiële schade zijn al die zaken waarvoor u een bonnetje, factuur of rekening kunt indienen bij de aansprakelijke tegenpartij. Denkt u hierbij aan:
- de bril die stuk is gegaan bij het ongeval,
- de behandelingen van de fysiotherapeut die niet worden vergoed,
- gemiste inkomsten omdat u een tijd arbeidsongeschikt was,
- eigen bijdragen voor verbandmiddelen,
- noodzakelijke extra hulp in de huishouding, etc.
Maar er kan ook immateriële schade ontstaan. Schade door psychische lijden waardoor uw leven minder prettig is geworden dan voor het ongeval. Denk u hierbij aan:
- het niet meer kunnen uitoefenen van uw favoriete sport,
- schaamte, ergernis en verdriet over de zichtbare littekens,
- verdriet omdat uw sociale leven door uw handicap is verdwenen,
- pijn van de operatieve ingrepen en het langdurige herstel,
- schaamte en verdriet omdat u een lichaamsdeel moet missen, etc.
Maar hoe wordt deze ongrijpbare schade nu vergoed? Op hoeveel smartengeld na ongeval of ongeluk heeft u recht? Hoe wordt er een waarde toegedicht aan uw pijn, verdriet en verminderde levensvreugde?
Op hoeveel smartengeld heeft u recht?
De berekening van een schadevergoeding voor immateriële schade is niet eenvoudig. Een rechter houdt met een groot aantal zaken rekening die alleen voor uw persoonlijke situatie van toepassing zijn. De gevolgen van het moeten missen van een oog of een geamputeerd been is van een heel andere orde dan een dwarslaesie of extra operatie omdat de dokter iets vergeten is weg te halen. Dit is allemaal van invloed op hoeveel smartengeld u kunt rekenen.
Daarnaast is pijn en verdriet voor elk mens anders. De één staat huilend voor de spiegel zijn zichtbare litteken met make-up weg te werken, terwijl de ander zich er niet druk om kan maken. De één verbijt zich elk weekend dat hij niet meer op het voetbalveld kan staan, terwijl de ander het wel jammer vindt maar direct een andere hobby kiest.
De rechter maakt aan de hand van een groot aantal factoren een afweging met welk bedrag uw verminderde kwaliteit van leven, uw gederfde levensvreugde, gecompenseerd wordt. Deze bedragen zijn in de praktijk overigens aan de vrij lage kant. Factoren die hierbij een rol spelen zijn onder andere:
- Hoe lang duurt het voordat u herstelt bent?
- Hoe ernstig is het letsel?
- Ondervindt u blijvende gevolgen en restbeperkingen?
- Blijft u in de toekomst nog pijn houden?
- Kunt u uw vrijtijdsbestedingen nog blijven uitoefenen?
- Hoe oud bent u?
- Bent u opgenomen geweest in het ziekenhuis?
- Heeft u veel pijn ervaren tijdens uw herstel?
Zo zijn er nog meer factoren die een rol spelen bij het bepalen op hoeveel smartengeld u recht heeft. Van al deze aspecten wordt een afweging gemaakt.
- Bent u nog jong en zult u nog een heel leven te maken krijgen met uw verminderde kwaliteit van leven of bent u al op leeftijd en heeft u minder lang met uw gederfde levensvreugde te maken.
- Bent u na een afzienbare tijd helemaal hersteld en is de pijn verdwenen of zult u de rest van uw leven te maken hebben met chronische pijn en vermoeidheidsklachten.
- Heeft u door het ongeval littekens op uw rug overgehouden die u bijna altijd met uw kleding kunt bedekken of heeft u een lelijk litteken, elke dag voor iedereen zichtbaar, in uw gezicht opgelopen.
Elke situatie is weer anders. Uit deze afweging komt dan een bedrag rollen die uw psychisch lijden moet compenseren. Maar ondanks dat elke situatie weer anders is en ieder mens verschillend, is er nog een andere berekening die bepaalt op hoeveel smartengeld u na een ongeval kunt rekenen. Dit gebeurt door een zelfde bedrag uit te keren als in een gelijksoortig geval al eerder is uitgekeerd aan immateriële schadevergoeding.
Smartengeldgids geeft indicatie op hoeveel smartengeld
Een rechter, letselschade advocaat, letselschade jurist of schade afhandelaar van de verzekering maken allemaal gebruik van eerdere uitspraken van smartengeld bedragen in het verleden. Deze uitspraken zijn gebundeld in de ANWB Smartengeldgids.
De ANWB Smartengeldgids, met gerechtelijke uitspraken van eerdere letselschade zaken waarbij psychisch lijden aan de orde was, is een belangrijke leidraad voor de bepaling van de hoogte van een smartengeldbedrag. De gids is voor aansprakelijkheidsverzekeraars, rechters, letselschade juristen en letselschade advocaten een belangrijk uitgangspunt bij het krijgen van een indicatie voor de hoogte voor de vergoeding van de immateriële schade.
Door een gelijksoortige case op te zoeken als die van u, weet u vooraf redelijk nauwkeurig op hoeveel smartengeld u mogelijk kunt rekenen. Rechters nemen eerdere cases ook als referentie en uitgangspunt voor hun uitspraak over de toekenning van uw immateriële schadevergoeding.
Voorbeelden van eerdere smartengeld uitkeringen
Ongeval: aangereden op de weg
Opgelopen letsel: knieletsel en pijn in nek
Hoeveel smartengeld: € 340,-
Als passagier in een auto aangereden toen er werd gekeerd op de weg. Hierdoor liep deze passagier letsel op aan zijn knie en pijn in de nek. Behandeling bij de fysiotherapeut was noodzakelijk. De man heeft vijf weken niet kunnen werken
Ongeval: verkeerde diagnose arts
Opgelopen letsel: psychose met zelfmoordpoging tot gevolg
Hoeveel smartengeld: € 3.000,-
De huisarts en de behandeld arts van een crisiscentrum waar de vrouw werd opgenomen hebben niet geconstateerd dat de vrouw in een psychose verkeerde. Hierdoor vond er geen goede behandeling plaats. Pas na een zelfmoordpoging en opname in het ziekenhuis werd de psychose gediagnosticeerd. Toen pas kreeg de vrouw de goede behandeling.
Ongeval: van achteren aangereden
Opgelopen letsel: whiplash
Hoeveel smartengeld: € 10.000,-
Een vrouwelijke musicus wordt van achteren aangereden en krijgt nekpijn, schouderpijn, hoofdpijn en concentratiestoornissen. Heeft haar baan als muzikant moeten opgeven en ervaart nog dagelijks lichamelijke klachten en heeft moeite met het huishouden. Door het verlies van haar baan ontwikkelde de vrouw stemmingsstoornissen en angststoornissen.
Ongeval: glas in gezicht
Opgelopen letsel: gezichtsverlies van één oog
Hoeveel smartengeld: € 18.151,-
Door een ongeval krijgt de man glas in zijn gezicht. Gezichtsverlies aan linkeroog en drukpijn rondom het oog. Genoodzaakt om bril te dragen. Belemmerd in zijn knutselen hobby, fijne handenarbeid, bij het wielrennen en tennis. Door het ongeval is zijn kans op promotie op het werk verminderd.
Ongeval: op motor aanrijding met auto gehad
Opgelopen letsel: dwarslaesie en volledig rolstoelafhankelijk
Hoeveel smartengeld: € 97.563,-
Op motor aangereden door auto die geen voorrang verleende. Dwarslaesie, zenuwletsel en verminderde spierfunctie van armen, incontinent geraakt, twee maanden in het ziekenhuis, maand in revalidatiecentrum. Volledig rolstoelafhankelijk geworden en moest naar een verzorgingsflat verhuizen.
Bedragen zijn meestal niet al te hoog
De hoogte van het mogelijke bedrag aan smartengeld wat u kunt krijgen, kunt u vooraf dus redelijk bepalen. Een eerdere case geeft een goede indicatie. Gebruikt u daarvoor de Smartengeldgids of laat u door uw letselschade expert daarover informeren. Neem in ieder geval niet de bedragen die in het buitenland worden uitbetaald aan smartengeld als voorbeeld. Hoeveel smartengeld sommige slachtoffers in met name de Verenigde Staten krijgen is geen goed uitgangspunt. In Nederland zijn de uitgekeerde bedragen vaak aan de lage kant. Het valt de meeste benadeelden vaak erg tegen.