Een pro-forma zitting is een rechtszaak die voor de goede gang van de rechtszaak moet worden gehouden maar inhoudelijk niet veel voorstelt. Op een pro-forma zitting wordt een zaak niet inhoudelijk behandeld.
Een zitting pro forma dient plaats te vinden omdat het voorarrest tegen de verdachte anders verloopt. Een verdachte mag voor de periode van voorarrest worden vastgehouden, daarna moet de verdachte vrij komen. Om dat te voorkomen wordt er een pro-forma zitting gehouden. Het voorarrest kan dan worden verlengd.

Dit stelt het openbaar ministerie in staat om langer aan het onderzoek te werken en bewijzen te verzamelen. Inhoudelijk komt er dus niets aan de orde in de zitting. Pro forma noemen ze dat.
Een pro forma zitting is nodig om verdachte vast te kunnen houden
Bij een pro-formazitting wordt de strafzaak van de verdachte behandeld, maar niet inhoudelijk. Het kan bijvoorbeeld voorkomen dat een verdachte vrij kan komen als het onderzoek nog niet is afgerond. De pro-formazitting vindt plaats voordat de tijd die een verdachte in voorarrest mag zitten is verlopen.
De maximale tijd voor een voorarrest is 110 dagen, dan moet de zaak in de rechtbank plaatsvinden. Als het OM nog niet klaar is met het onderzoek wordt er een zitting bij de rechtbank gehouden. Deze pro-formazitting is voor de vorm. Door tijdens deze zitting ‘de schorsing van het onderzoek op de terechtzitting te bevelen’ kan de verdachte in voorlopige hechtenis gehouden worden.
Als een verdachte in voorlopige hechtenis zit dient het proces tegen de verdachte binnen een bepaalde periode te beginnen. Ook als alle bewijzen nog niet zijn verzameld en de onderzoeken tegen de verdachte nog lopen. Dan is het nodig om een pro forma zitting te houden. In deze zitting zal de officier van justitie de rechter vragen de verdachte aan te houden om het onderzoek te kunnen afronden.
Meestal zal de rechter dit verzoek honoreren en de terechtzitting voor maximaal drie maanden uitstellen. Dit geeft het openbaar ministerie de gelegenheid het onderzoek af te ronden. Een proforma zaak is dus eigenlijk een beetje een schijn zitting. Er wordt inhoudelijk helemaal niets behandeld.
Verdachte kan voordeel hebben van zitting voor de vorm
Advocaten kunnen deze terechtzitting ten voordele van de verdachte gebruiken. Deze zitting ‘voor de vorm’ is niet helemaal voor niets. De advocaat van de verdachte kan kijken of de verdachte hangende het proces kan worden vrijgelaten. Ook kunnen de advocaten alvast hun verweer voeren, ook al is er geen inhoudelijke behandeling van de zaak. Er is dus wel werk aan de winkel voor uw pleitbezorger als er zo een rechtszaak plaatsvindt.
Bij een pro forma zitting vindt geen inhoudelijke behandeling plaats
Zo een terechtzitting is dus niet helemaal ‘proforma’. Er zal in de zitting niet veel bijzonders besproken worden. Het is nu eenmaal een wettelijke verplichting om te doen. Uw advocaat kan wel bij deze rechtbankzitting een aantal voorstellen doen. Uw advocaat zal indien van toepassing zeker een verzoek om vrijgelaten te worden gaan doen.