Bij een ongeluk of ongeval kunt u naast een materiële schadevergoeding, ook een claim indienen voor vergoeding van uw immateriële schade. Dit is een letselschade vergoeding voor uw geestelijk-, emotioneel- en psychisch letsel. U kunt hiervoor smartengeld claimen.
Als u bij een bedrijfsongeval, aanrijding, val, hondenbeet of ander ongeval of ongeluk veroorzaakt door iemand anders letselschade hebt opgelopen, dan is er materiële schade ontstaan. Maar er kan ook immateriële schade zijn. Voor emotionele en geestelijke schade door het ongeval kunt u smartengeld claimen bij de tegenpartij.

U loopt materiële schade op in de vorm van beschadigingen aan uw kleren, de rekening van uw bezoekjes aan het ziekenhuis, uw eigen bijdragen voor medicijnen, inleveren van inkomsten door arbeidsongeschiktheid, inhuren van iemand die u moet helpen met klusjes in huis, kosten voor aanpassingen in uw huis, etc. Allemaal schadeposten waar een geldbedrag aan te koppelen is, ook wel vermogensschade genoemd.
Maar vaak loopt u bij letselschade ook immateriële schade op. Dit is schade door psychisch letsel door alle pijn, verdriet, ellende, depressiviteit en schaamte wat u moet doormaken. De emotionele schade door de verminderde levensvreugd door uw lichamelijke beperkingen die zijn ontstaan na het ongeval. Ook immateriële schade komt voor een schadevergoeding in aanmerking. Dit wordt smartengeld genoemd. U kunt smartengeld claimen voor al uw emotioneel- of psychisch letsel en gederfde levensvreugd door het ongeval of ongeluk.
Smartengeld claimen voor emotioneel en psychisch letsel
Voor alle niet in geld uit te drukken letselschade kunt u smartengeld claimen. Deze schadevergoeding voor immateriële schade is een financiële compensatie voor uw psychische schade en voor uw minder prettige leven als gevolg van uw lichamelijke beperkingen.
- De pijn die u hebt moeten ondergaan tijdens uw langdurige revalidatieproces.
- De schaamte voor de littekens in uw aangezicht die na de operatie overbleven.
- De angstgevoelens omdat u niet meer achter het stuur plaats durft te nemen na het ernstige auto ongeluk.
- Gevoelens van depressiviteit omdat u niet meer met uw kinderen kunt spelen als vroeger omdat u in een rolstoel zit.
- Verdriet en teleurstelling omdat u niet meer kunt voetballen, iets wat u al sinds uw jonge jaren elke week met veel plezier deed.
- Concentratiestoornissen door uw whiplash waardoor u niet meer in staat bent een boek te lezen wat u voor het ongeval nog zo graag deed.
Psychisch leed omdat u minder plezier in uw leven heeft, omdat u sommige dingen die u vroeger altijd deed door uw lichamelijke beperkingen niet meer kunt. Voor al deze zaken die uw kwaliteit van leven hebben verslechterd, kunt u smartengeld claimen en een vergoeding opnemen in de claim naar de tegenpartij.
Recht op een immateriële schadevergoeding
Of u recht heeft op een vergoeding voor immateriële schade staat in wetsartikel 6:106 BW. De wetgever geeft hierin aan dat er drie gevallen zijn waarin u aanspraak kunt maken op een immateriële schadevergoeding en smartengeld kunt claimen.
- De andere die u de schade heeft toegebracht moet als doel hebben gehad om u de schade toe te brengen. Er moet dan worden aangetoond dat de schade u willens en wetens is toegebracht.
- Als u in uw persoon bent aangetast door het schenden van uw eer of goede naam. Beledigende uitingen vallen hier onder.
- De nagedachtenis van uw overleden familielid wordt aangetast. De eer of goede naam van uw overleden familielid kunt u zo beschermen.
Smartengeld claimen kunt u alleen voor uzelf. U kunt geen claim indienen voor een vriend of familielid. Wacht u met het indienen van een claim ook niet te lang. Na vijf jaar is uw recht op een smartengeld vergoeding verjaard en kunt u geen vergoeding meer eisen. Uw rechtsvordering tot schadevergoeding van immateriële schade verloopt na vijf jaar. Smartengeld claimen komt vooral voor bij letselschade zaken.
Hoogte van de smartengeld claim
Hoeveel aan smartengeld u kunt claimen, is niet eenvoudig om op voorhand te kunnen bepalen. Bij het vaststellen van een smartengeld vergoeding en de hoogte daarvan worden er een groot aantal zaken meegewogen. Belangrijke factoren zijn:
- uw leeftijd;
- de soort en ernst van uw letsel;
- in welke mate uw letsel uw dagelijks leven beïnvloedt;
- hoe afhankelijk u bent geworden van anderen door uw letsel;
- in welke mate uw letsel uw carrièrekansen negatief beïnvloedt.
Door het wegen van alle factoren bepaalt de rechter de hoogte van het bedrag. Voor het uitrekenen van de hoogte van het bedrag wordt er ook een andere methode toegepast. Bij een claim voor niet materieel letsel wordt er ook gekeken naar eerdere letselschade zaken die onder de rechter zijn geweest. Gelijksoortige zaken als het gaat om het letsel en de gevolgen die het heeft voor het leven van het slachtoffer. Bij het smartengeld claimen dient u hiermee rekening te houden.
Jaarlijks brengt de ANWB de Smartengeldgids uit die alle recente uitspraken over bedragen die aan smartengeld worden uitgekeerd bevat. Zo kunt u bij het smartengeld claimen al een goede indicatie krijgen wat voor bedrag u mogelijk kunt verwachten.
Hoeveel smartengeld kan ik claimen bij letselschade? Eerdere gelijksoortige uitspraken geven een goede indicatie.
De hoogte van de bedragen vallen u wellicht tegen. Dat klopt. Ondanks dat de laatste jaren de bedragen toenemen, valt het de meeste letselschade slachtoffers tegen. Het zijn ieder geval niet de mega hoge bedragen die in Amerika worden uitgekeerd waar u op moet rekenen. Over het algemeen zijn de uitgekeerde bedragen aan de lage kant. De bedragen lopen meestal uiteen van enkele honderden euro’s tot enkele tienduizenden euro’s. Bij zeer ernstig letsel komen bedragen van boven een ton voor. Meer dan enkele tonnen is nog nooit uitgekeerd.
Smartengeldgids geeft inzicht in vergoedingen
Jaarlijks publiceert de juridische afdeling van de ANWB alle smartengeld uitspraken die door rechters de afgelopen jaren zijn gedaan in de Smartengeldgids. Omdat bij smartengeld vergoedingen een eerdere letselschade case als referentie wordt gebruikt, geven de uitspraken die zijn vermeld in de ANWB Smartengeldgids een goede indicatie over het te verwachte bedrag aan immateriële schadevergoeding voor uw letselschadezaak. In een juridische procedure kan uw letselschade advocaat of letselschade expert naar deze eerdere casussen verwijzen ter onderbouwing van uw claim.
Immateriële schadevergoeding voor nabestaanden slachtoffer
Nabestaanden van het slachtoffer hebben geen recht op een smartengeld vergoeding. Een smartengeld uitkering is er alleen voor het slachtoffer. Als familieleden of vrienden van het slachtoffer bij het ongeval geconfronteerd zijn geweest met de afschuwelijke gevolgen daarvan, dan is het wel mogelijk om een claim in te dienen voor shockschade. Smartengeld claimen heeft dan geen zin. Een claim voor een immateriële schadevergoeding door bloedverwanten maakt geen kans op honorering.
Verwacht niet te veel van uw claim
Verwacht niet te veel van een claim voor een smartengeld vergoeding. De vergoedingen die u kunt claimen zijn over het algemeen aan de lage kant. Vooral de aard en ernst van het door u opgelopen letsel en de gevolgen daarvan voor uw dagelijks leven spelen een belangrijke rol. Neemt niet weg dat u een immateriële schadevergoeding altijd kunt meenemen in uw schadeclaim als één van de in te dienen schadeposten.