Werkgevers hebben te maken met een vergaande zorgplicht. Een werkgever is bij een bedrijfsongeval al snel volledig aansprakelijk voor de opgelopen schade. Maar hoe zit het precies met de werkgeversaansprakelijkheid bij een bedrijfsongeval? Wanneer is een werkgever aansprakelijk voor schade en wanneer niet?
Een werkgever is al snel aansprakelijk als een medewerker schade oploopt bij het uitoefenen van zijn werkzaamheden. Niet alleen heeft een werkgever te maken met het voldoen aan een strenge zorgplicht, maar dient een werkgever ook goed werkgeverschap te tonen om zijn aansprakelijkheid bij een bedrijfsongeval te ontlopen.
Een werkgever moet er voor zorgen dat zijn werknemers veilig hun werk kunnen doen. De wettelijke zorgplicht zorgt ervoor dat werkgevers met een uitgebreide hoeveelheid verplichtingen hebben te maken. Verplichtingen die al snel leiden tot een aansprakelijke werkgever. Daarnaast moet van de wet een werkgever ook goed werkgeverschap tonen. Waar moet een werkgever allemaal rekening mee houden?
De in artikel 7:658 Burgerlijk Wetboek omschreven zorgplicht is ruim. Voor een werkgever is het niet eenvoudig om aan te tonen dat deze aan al de in de zorgwet benoemde verplichtingen heeft voldaan. Als een werkgever niet kan aantonen de zorgplicht te zijn nagekomen, draait deze op voor alle schade.
Een werkgever heeft te maken met een ruime zorgplicht. Kan een werkgever bij een bedrijfsongeval niet aantonen volledig aan de verplichtingen van deze wettelijke zorgplicht te hebben voldaan, dan is de werkgever aansprakelijk voor alle letselschade die zijn werknemer oploopt.
Zelfs al heeft de werkgever aan alle verplichtingen voldaan, dan nog kan de werkgever op zijn werkgeversaansprakelijkheid worden aangesproken. Van een werkgever wordt volgens artikel 7:611 Burgerlijk Wetboek óók verwacht dat deze goed werkgeverschap laat zien. In situaties die buiten de invloed van de werkgever zijn, dient de werkgever zich te gedragen als een goed werkgever. Bijvoorbeeld door het afsluiten van verzekeringen voor zijn werknemers, zodat bij een ongeval de verzekering de schade voor de werknemer kan dekken.
Werkgeversaansprakelijkheid bedrijfsongeval en de zorgplicht
De plichten van een bedrijf, als het gaat om veilige werkomstandigheden voor de medewerkers die in het bedrijf werken, zijn uitgebreid. Deze wettelijke regelgeving is uitgebreid. De wetgeving moet ervoor zorgen dat een werkgever er alles aan doet om zijn werknemers veilig hun werk te kunnen laten doen. Voorkomen moet worden dat een werknemer letselschade oploopt bij de uitoefening van zijn werkzaamheden.
De wettelijk zorgplicht is ook van toepassing op tijdelijke ingehuurde krachten als uitzendkrachten en ZZP’ers.
Als het gaat om de werkgeversaansprakelijkheid bij een bedrijfsongeval, dan moet een werkgever er alles aan gedaan hebben om te zorgen voor veilige werkomstandigheden. Veilig als het gaat om:
- de inrichting van de werkplek en de middelen waarmee gewerkt wordt,
- voorlichting en geven van heldere instructies hoe het werk veilig uit te voeren,
- controle op de naleving van de instructies en het gebruik van de veiligheidsmaatregelen.
Door de ruime hoeveelheid verplichtingen gaat de werkgeversaansprakelijkheid bij een bedrijfsongeval ver. De werkplek moet veilig ingericht zijn, de werknemer moet beschermingsmiddelen zijn aangereikt en gebruiken, er moeten duidelijk instructies zijn gegeven en bovenop alles moet de werkgever ook nog controleren of de werknemer zich hieraan houdt.
Veilige werkplek, veilige middelen en veilige werktuigen
De werkgeversaansprakelijkheid is van toepassing op bijvoorbeeld:
- het aanbieden van veiligheidsschoenen,
- beschikbaar stellen van bouwhelmen aan bouwvakkers,
- de machine voorzien van een afscherming op bewegende delen
- bouwsteigers van een omheining voorzien,
- afzuigingsinstallatie in een fabriek met giftige stoffen installeren,
- onderhoudsbeurten aan de vorkheftrucks, etc.
Voldoende voorlichting en instructies
Er moeten duidelijke instructies en voorlichting worden gegeven hoe de werkzaamheden veilig uit te voeren:
- toezicht bij de eerste keren dat de werkgever de machine gebruikt,
- instructies hoe de noodstop van de vorkheftruck te gebruiken,
- bijscholing hoe met de nieuwe machine te werken,
- borden op de wand met de belangrijkste aanwijzingen,
- aanwijzingen hoe veilig de gevaarlijke stoffen te vervoeren, etc.
Controle op naleving maatregelen en instructies
Alle maatregelen voor een veilige werkplek en de uitvoering van de instructies dienen te worden gecontroleerd op naleving daarvan. Denk hierbij aan controle of de:
- veiligheidsschoenen wel worden gedragen,
- vorkheftruck binnen de lijnen rijdt,
- de onderhoudsbeurten van de machine volgens schema zijn,
- noodstop nog goed functioneert,
- de veiligheidsschermen zijn aangebracht,
- de werknemer als geleerd zijn werk veilig uitvoert, etc.
De bewijslast voor naleving van de zorgplicht ligt bij de werkgever. Het is aan de werkgever om aan te tonen dat deze volledig aan zijn verplichtingen heeft voldaan.
Vindt de werkgever dat deze onder zijn werkgeversaansprakelijkheid kan uitkomen, dan dient de werkgever dit te bewijzen. De werkgever zal moeten bewijzen aan al zijn verplichtingen te hebben voldaan. Als aan één van zijn veelheid aan plichten niet is voldaan, dan kan de werkgever zijn aansprakelijkheid niet ontlopen.
Met de verplichting om de nakoming van alle maatregelen en instructies te controleren, is dit niet eenvoudig. Voldoet de werkgever niet aan zijn verplichtingen, dan dient deze op te draaien voor alle door de medewerker opgelopen letselschade.
Werkgeversaansprakelijkheid ook buiten werktijd
De werkgeversaansprakelijkheid geldt niet alleen als er een bedrijfsongeval plaatsvindt onder werktijd op de werkplek. Ook buiten werktijd en buiten de werkplek kan de werkgever aansprakelijk zijn bij het niet naleven van zijn zorgplicht.
Als een vertegenwoordiger onderweg is naar een klant, betrokken raakt bij een ernstige aanrijding en daarbij flinke letselschade oploopt, dan is de werkgever aansprakelijk voor de schade. Het verkeersongeval vond niet plaats op het bedrijfsterrein, de werkgever had ook geen enkele invloed om ervoor te zorgen dat het ongeluk niet zou gebeuren, maar toch valt het ongeluk onder hem of haar werkgeversaansprakelijkheid.
In het kader van zijn zorgplicht en goed werkgeverschap moet de werkgever voor zijn vertegenwoordiger op de weg een behoorlijke verzekering afsluiten. Een behoorlijke verzekering zodat bij een ongeluk de schade door de verzekering kan worden vergoed. Heeft de werkgever dit verzuimt, dan draait de werkgever op voor de letselschade.
Ook als er zich een ongeval voordat bij een bedrijfsuitje, op zaterdag, in de vrije tijd van de werknemer, kan de werkgeversaansprakelijkheid van toepassing zijn. Dit is het geval als:
- er bij de activiteit een verband bestaat met het werk,
- deelneming aan deze activiteit verplicht is,
- wanneer de werkgever zeggenschap heeft over de activiteit.
Werknemer aansprakelijk voor letselschade bij bedrijfsongeval
Een werkgever is niet altijd aan te spreken op het niet voldoen aan zijn zorgplicht. Er zijn situaties waarbij de werknemer zelf aansprakelijk is:
- Is de werknemer gewond geraakt omdat deze met de vorkheftruck opzettelijk heeft lopen racen in het magazijn?
- Heeft de lasser zijn veiligheidskleding niet gedragen omdat anders zijn tatoeages niet goed uitkwamen?
- Heeft de operator de veiligheidskleppen niet gecontroleerd omdat deze dan vroeger naar huis kon?
- Heeft de bouwvakker de omheining van de steiger laten zitten omdat het weer zoveel werk was?
Een werkgever is niet aansprakelijk voor de door een werknemer opgelopen letselschade als de werknemer zich:
- bewust roekeloos heeft gedragen,
- het ongeval met opzet heeft veroorzaakt.
De werkgeversaansprakelijkheid is dan niet van toepassing. Het is dan de werknemer die zelf voor zijn letselschade moet opdraaien.
Wees op tijd met aansprakelijk stellen
Denkt u bij het claimen van uw schade om de verjaring van de werkgeversaansprakelijkheid. Wacht niet te lang met het aansprakelijk stellen van uw werkgever. De verjaringstermijn hiervoor is vijf jaar. Iedereen is wel terughoudend om een schadevergoeding voor materiële schade en immateriële schade te claimen van zijn baas.
- ‘Wordt mijn baas niet enorm boos van mijn schadeclaim waardoor ik wordt ontslagen?’
- ‘Zorg ik er met mijn schadeclaim niet voor dat het bedrijf failliet gaat, het gaat toch al niet zo best met het bedrijf?‘
Maakt u zich niet ongerust, werkgevers zijn goed verzekerd. Wetende dat er een zeer ruime zorgplicht van toepassing is, hebben werkgevers goede verzekeringen afgesloten voor als er een arbeidsongeval plaatsvindt. Stel uw baas gerust aansprakelijk, de verhoudingen zullen er niet slechter door worden. Vijf jaar na het bedrijfsongeval kunt u uw werkgever niet meer aansprakelijk stellen voor het bedrijfsongeval.