Een auto die achterop rijdt, een ongelukkige val, een kop-staartbotsing, er zijn allerlei ongelukken die ervoor zorgen dat uw hoofd heftig heen en weer slingert. Een whiplash kan het gevolg zijn. Wat zijn de symptomen, oorzaak, kenmerken en behandeling van een whiplash aandoening?
Door de heftige en abrupte slingerbeweging krijgen de gewrichten, spieren, nekwervels, banden, gewrichten en rugwervels het hard te verduren. Auto-ongelukken zijn een beruchte oorzaak van dit ziektebeeld. De klap op het hoofd en het slingeren van het relatief zware hoofd ten opzichte van de romp, zorgt voor allerlei beschadigingen in de nek en rug. Niet voor niets wordt dit letsel ook wel acceleratieletsel genoemd. Het genezingsproces verloopt van mens tot mens anders.

De één is van de klachten binnen enkele weken verlost, de ander blijft er nog jaren last van houden en raakt zelfs arbeidsongeschikt door deze aandoening. Voorzichtigheid is bij dit letsel geboden. Het kan zijn dat u direct na het ongeval zelfs helemaal geen klachten heeft, geen pijn in hoofd, geen last van de rug, geen nekklachten.
Wat is een whiplash?
Een whiplash is een letsel aan de nek dat ontstaat door een plotselinge beweging van het hoofd, zoals bij een auto-ongeluk, een sportongeval of een val. Bij een whiplash beweegt het hoofd snel heen en weer, waardoor de nek overbelast raakt. Dit kan leiden tot schade aan de zachte weefsels in de nek, zoals spieren, pezen, ligamenten en zenuwen, en kan resulteren in symptomen zoals nekpijn, hoofdpijn, duizeligheid, tintelingen, stijfheid, concentratieproblemen, geheugenproblemen, etc. Whiplash wordt beschouwd als een relatief veelvoorkomend letsel bij ongevallen waarbij het hoofd plotseling beweegt.
Deze aandoening kan zich ook na dagen of zelfs na weken openbaren. Wees daarom ook de dagen na het ongeval attent op whiplash symptomen en bezoek als deze symptomen zich openbaren direct een arts. Dit is niet alleen van belang voor uw gezondheid, maar ook voor een mogelijke letselschade procedure om een schadevergoeding te claimen voor uw opgelopen schade door dit letsel.
Het ontstaan van een whiplash aandoening
Vaak wordt er gedacht dat een whiplash aandoening alleen maar ontstaat bij kop-staartbotsingen of als een auto bij een andere auto achterop rijdt. Hoewel verkeersongevallen waarbij het slachtoffer achterop gereden wordt in een file of voor een stoplicht vaak tot deze aandoening leiden, kunnen ook bij andere ongevallen whiplash-achtige aandoeningen ontstaan:
- een val van een stoel of een stoep,
- uitglijden,
- in de botsauto’s,
- duiken in ondiep water,
- een ongeval tijdens het sporten.
Allemaal oorzaken die ook kunnen leiden tot een whiplashtrauma. Kenmerkend voor alle ongevallen is een hevige heen en weer slingerbeweging van het hoofd ten opzichte van de romp. Hierdoor ontstaan er allerlei beschadigingen aan lichaamsonderdelen die zich allemaal in uw nek bevinden:
- wervels,
- spieren,
- zenuwen,
- tussenwervelschijven,
- banden.
Uw hoofd is relatief zwaar en door de heftige beweging wordt de halswervelkolom met alle spieren, wervels en banden die daarbij horen uitgerekt. Alles in uw nek wordt overrekt, wat allemaal kleine kwetsingen tot gevolg heeft:
- gewrichtsbanden en spierweefsels rekken uit,
- zenuwweefsel raakt beschadigd,
- spier aanhechtingen raken beschadigd,
- tussenwervelschijven ontwricht,
- wervelgewrichten verschuiven.
Dit kan allemaal leiden tot een diversiteit aan lichamelijke aandoeningen en ook psychische klachten.
Kenmerken en symptomen van whiplash letsel
Wat een whiplashtrauma een lastige aandoening maakt, is dat er een veelheid aan klachten kunnen ontstaan. Waarbij deze klachten ook nog eens voor veel andere ziektebeelden symptomen kunnen zijn. En wat het nog lastiger maakt, is dat een whiplash moeilijk te diagnosticeren is voor artsen. Met een MRI-scan of een röntgenfoto is deze aandoening niet aan te tonen. Ook een relatie leggen met het ongeval is vaak niet eenvoudig.
De whiplash symptomen hoeven zich helemaal niet direct na het ongeval te openbaren. Het kan dagen of soms maanden of zelfs jaren duren voordat de symptomen zich laten merken. Kenmerkende symptomen zijn:
- hoofdpijn,
- pijn in de nek,
- problemen met de concentratie,
- klachten en pijn aan de rug, nek en schouders,
- slecht kunnen slapen,
- vermoeidheidsklachten,
- overgevoeligheid voor geluid en licht,
- vergeetachtigheid en duizeligheid.
Hiernaast kunnen zich nog een groot aantal andere klachten voordoen die het gevolg zijn van het whiplashtrauma. Hierbij kunnen ook psychische klachten zich openbaren, zoals:
- stemmingswisselingen,
- depressiviteit,
- emotionele instabiliteit
- of het niet kunnen verwerken van meerdere indrukken.
Behandeling van whiplash en nekletsel
Van de patiënten herstelt 25% binnen 2 weken, 50% houdt langdurig milde klachten, 15% houdt flinke klachten zonder werkverzuim, 10% houdt blijvende klachten met arbeidsongeschiktheid en een knik in de levenslijn. Als een whiplashsyndroom langdurig aanhoudt, dan zijn er geen therapieën of behandelingen die het whiplashsyndroom volledig kan doen genezen. De behandeling is dan gericht op het bestrijden van de symptomen en het verminderen van de pijnklachten.
U begrijpt dat de gevolgen van chronische klachten een flinke impact op uw leven kunnen hebben. Is rust tijdens de eerste dagen na het oplopen van deze aandoening belangrijk, daarna is een actieve houding van groot belang om de klachten te doen verminderen. Een nekkraag wordt in de eerste dagen gebruikt om alle beschadigde onderdelen rust te geven en te zorgen dat spieren en banden niet belast worden. Daarna is de beste behandeling een actief herstel. Een nekkraag verminderd de klachten van uw whiplash niet, beweging wel.
Actief blijven en zoveel mogelijk normaal bewegen is belangrijk om langdurige klachten voor te zijn. Hierbij moet wel goede aandacht besteed worden aan uw lichaamshouding. Een fysiotherapeut kan u daarbij van dienst zijn. Niet alleen om een goede lichaamshouding aan te nemen, maar ook welke oefeningen u kunnen helpen om uw dagelijkse activiteiten zonder klachten te kunnen uitvoeren en om te bepalen in welke mate u uw nek en rug daarbij kunt belasten.
Wat kunt u nog meer doen?
- Pijnverlichting.
Pijnstillers, zoals paracetamol of ibuprofen, kunnen helpen om de pijn en stijfheid van de nek te verlichten. In sommige gevallen kan uw arts ook voorschrijven dat u sterkere pijnstillers gebruikt.
- Fysiotherapie
Fysiotherapie kan helpen om de nek te versterken en de bewegingsvrijheid te herstellen. Een fysiotherapeut kan u helpen met oefeningen die de spieren en gewrichten in uw nek versterken.
- Coldpacks of warmte
Het toepassen van koude packs of warmte kan helpen om de pijn te verlichten en de zwelling te verminderen. Overleg met uw arts wat het beste is voor uw specifieke situatie.
- Houding
Het is belangrijk om een goede houding aan te nemen en te vermijden dat u uw nek overbelast. Een goede houding betekent dat u uw nek en rug recht houdt.
- Psychologische ondersteuning
Een whiplash kan gepaard gaan met stress en angst. Het kan daarom nuttig zijn om psychologische ondersteuning te krijgen om met deze gevoelens om te gaan.
- Alternatieve therapieën
Alternatieve therapieën, zoals acupunctuur of chiropractie, kunnen helpen om de pijn te verlichten en de bewegingsvrijheid te herstellen. Overleg altijd met uw arts voordat u alternatieve therapieën probeert.
- Veranderingen in levensstijl
Het kan nuttig zijn om veranderingen in uw levensstijl aan te brengen om uw herstel te bevorderen. Bijvoorbeeld, vermijd stressvolle situaties of activiteiten die uw nek kunnen belasten.
- Geduld en doorzettingsvermogen
Het herstel van een whiplash kan lang duren en kan frustrerend zijn. Het is belangrijk om geduld en doorzettingsvermogen te hebben en de behandeling te blijven volgen om uw herstel te bevorderen.
Whiplashsyndroom behandelprotocol
Ongevalsmechanisme is een kop-staartbotsing. Waarschijnlijk treedt hierbij in de nek meer translatie op dan flexie-extensie. De behandeling van een whiplashsyndroom kan lang duren. Klinische presentatie van een whiplashsyndroom. Vaak is er een symptoom loos interval van enkele uren tot weken. Er wordt pijn in de nek aangegeven zonder dat objectiveerbare schade aan de wervelkolom aantoonbaar is. Neuropsychologische verschijnselen zijn: duizeligheid, concentratieverlies, inprentingsstoornis, slaapstoornis en/of hoofdpijn. Diagnostiek en lichamelijk onderzoek. Er zijn geen specifieke bevindingen. Röntgenonderzoek: foto’s van de CWK in vier richtingen, evenals functiefoto’s. Te herhalen na 1-3 weken. MRI geeft geen aanvullende informatie. Conservatieve whiplashsyndroom behandeling. De conservatieve behandeling bestaat uit uitleg en voorlichting. Als daar veel tijd voor wordt genomen, werkt dat op zich al preventief, evenals het tonen van begrip en empathie door de behandelaar. Daarnaast kan de behandeling bestaan uit een oefenprogramma met geleidelijk toenemende activiteit (graded activity) en/of pijnstilling volgens een afbouwend schema (en niet ‘zo nodig’). Het nut van een zachte halskraag is niet bewezen. Let op: de chronische uitingen van whiplash kunnen passen bij een posttraumatisch stress-syndroom of deconditioneringssyndroom, waarbij chronische pijn en disfunctioneren op de voorgrond staan. Operatieve whiplashsyndroom behandeling. Geen indicaties.

Letselschade die ontstaat door deze aandoening
Whiplash letsel komt het meest voor bij aanrijdingen:
- een kop-staartbotsing in de file,
- een automobilist die van achter op een langzaam rijdende auto inrijdt,
- een automobilist die staat te wachten voor een stoplicht en van achter aangereden wordt,
- een autobestuurder die te laat remt voor de onverwacht stoppende auto.
Allemaal verkeerssituaties waarbij het hoofd van de bestuurder en de passagier een onverwachte slingerbeweging maakt ten opzicht van de romp. De snelheid hoeft niet eens zo hoog te zijn om ervoor te zorgen dat de schade aanzienlijk is. Bij dit soort van nekletsels kan niet alleen de lichamelijke en psychische schade groot zijn, maar ook de financiële schade.
Door het whiplashsyndroom wat u door de aanrijding of het andere ongeval hebt opgelopen, kan voor u vervelende financiële gevolgen hebben. Het kan zijn dat u veel extra kosten moet maken door uw letsel. Zeker als u geheel of gedeeltelijk arbeidsongeschikt raakt, lopen de letselschade bedragen snel op. Is iemand anders aansprakelijk voor het ongeval, dan kunt u deze persoon aansprakelijk stellen voor alle schade. Bij een aanrijdingen van achteren is dat geen probleem. Een auto die zijn voorganger aanrijdt, is bijna altijd volledig aansprakelijk voor alle schade.
Om een maximale schadevergoeding te kunnen claimen dient de aansprakelijkheid erkend te worden. Aansprakelijkheid erkenning is, ondanks dat de schuldvraag helemaal duidelijk is, bij een whiplash nog niet zo eenvoudig.
Materiële schade die voor schadevergoeding in aanmerking komt
Bij een whiplash kunt u geconfronteerd worden met een groot aantal schadeposten. Onkosten die u extra moet maken vanwege uw letseltrauma. Kosten die u niet had gehad als het ongeval u niet was overkomen. U wilt deze schade vergoed hebben. De materiële schade kan aanzienlijk zijn naarmate uw leven door uw whiplash klachten wordt beheerst. Alle extra kosten komen voor een schadevergoeding in aanmerking.
Verdient u minder doordat u geheel of gedeeltelijk niet meer kunt werken, dan wordt dit vergoed. Deze kosten kunnen in de loop der jaren behoorlijk oplopen. Maar er zijn meer voorbeelden van onkosten waar u mee te maken krijgt te noemen.
- Alle extra medische kosten die u uit eigen zak moet betalen, als eigen bijdrages van medicijnen of de fysiotherapeut.
- De hulp in de huishouding die u moet inhuren of de oppas die vaker langs moet komen omdat u het allemaal niet meer zelf kunt.
- Reiskosten voor alle bezoeken aan het ziekenhuis of uw therapeut.
- Een schadevergoeding voor de studie of cursus die u niet meer kunt afmaken.
- Een vergoeding voor klussen in huis die u niet meer zelf kunt en waar u nu een mannetje voor moet inhuren.
Er zijn heel veel onkosten die op u afkomen en die u moet betalen. Bij volledige aansprakelijkheid van degene die schuldig is aan de aanrijding van achteren of het ongeval waardoor u een whiplash aandoening hebt opgelopen met langdurige chronische klachten tot gevolgen, dient deze al uw financiële schade te betalen.
Smartengeld uitkering ter compensatie van de immateriële schade
Maar u loopt niet alleen materiële schade op. Schade die duidelijk is omdat er een bonnetje of declaratie van is. Bij dit soort aandoeningen loopt u ook psychische en emotionele schade op. Geestelijke schade omdat u lijdt.
- U heeft pijn geleden of lijdt dit nog.
Rugpijn, hoofdpijn, pijn in de rug, nekpijn, u heeft deze pijnklachten en moet het allemaal ondergaan.
- U heeft verdriet als gevolg van uw letsel.
Uw favoriete sport kunt u niet meer uitoefenen. Spelen met de kinderen gaat niet meer zoals voor het ongeval. U bent vergeetachtig geraakt en kan u vaak moeilijk concentreren bij het boek wat u aan het lezen bent.
Kortom, uw levensvreugd is door het ongeval ingeboet. Gederfde levensvreugd waar u ook een vergoeding voor krijgen. Dit wordt een smartengeld vergoeding genoemd. Smartengeld dient als financiële compensatie voor de mindere kwaliteit van leven die voor u is ontstaan door het ongeval waar u de whiplash hebt opgelopen.
Aansprakelijkheid bij het whiplash letsel
Om voor een whiplash schadevergoeding in aanmerking te komen dient u de aansprakelijk partij aansprakelijk te stellen. Als deze de aansprakelijkheid volledig erkend, kunt u ook een maximale schadevergoeding tegemoet zien. Dit zal niet eenvoudig zijn. U heeft met een verzekeringsmaatschappij te maken die in principe altijd zo min mogelijk wil uitkeren. Vooral bij een whiplash zijn verzekeringsmaatschappijen erg attent.
De schadeposten kunnen in de loop der jaren flink oplopen. Geholpen door het feit dat een whiplash medisch lastig is aan te tonen, is de aansprakelijkheidserkenning een letselschade zaak op zich. Belangrijk is om direct na het ongeval en bij de eerste whiplash symptomen uw huisarts of de eerste hulp van het ziekenhuis te bezoeken. Zo ligt vast dat de klachten voortkomen uit het ongeval. Bezoekt u pas na weken een arts, dan is dit juridisch veel moeilijker aan te tonen.
Vanwege de algemene klachten bij deze aandoening willen verzekeraars nog wel eens beargumenteren dat de aandoening na het ongeval is ontstaan. Ook wil de schade afhandelaar nog wel eens melden dat alle klachten tussen de oren van het slachtoffer zit.
Rechtshulp bij claimen van letselschade vergoeding
Als u uzelf geconfronteerd ziet tot het claimen van een letselschade vergoeding, dan kunt overwegen om u juridische te laten bijstaan door een letselschade advocaat, letselschade jurist of andere letselschade expert. Vaak wordt er gratis rechtshulp aangeboden. De kosten voor rechtshulp vallen ook onder de schade die u kunt claimen. Immers, deze kosten had u niet gemaakt als het ongeval niet had plaatsgevonden.
Wees hier voorzichtig mee. Er is alleen sprake van gratis als de tegenpartij volledige aansprakelijkheid heeft erkend. Alleen dan worden alle letselschade schadeposten, en dus ook de schadepost juridische rechtshulp, vergoed. Bij gedeeltelijke aansprakelijkheid krijgt u ook maar een deel van de rechtshulp vergoed. Omdat letselschade zaken lang kunnen duren is het verstandig om meerdere letselschade juristen, letselschade advocaten of schadeletsel experts te consulteren voordat u met iemand in zee gaat.
Spanning en stress kunnen de klachten verergeren
Vooral de psychische klachten die bij een whiplash om de hoek komen kijken, kunnen erger worden door spanning en stress. Hoofdpijn, vergeetachtigheid en problemen met de concentratie horen bij het letsel, maar kunnen ook verergeren en soms zelfs ontstaan door de hele nasleep. De beperkingen die u ondervindt in uw leven en ook de juridische nasleep kunnen voor veel stress en spanningen zorgen. De gesprekken met de letselschade advocaat of jurist en uw onzekere toekomst dragen bij aan een verslechtering van het ziektebeeld. Uw therapeut dient hier aandacht voor te hebben.
Meest gestelde vragen over deze nekaandoening
De duur van het herstel van een whiplash varieert per persoon en kan afhankelijk zijn van de ernst van het letsel. Sommige mensen herstellen binnen enkele weken, terwijl anderen maanden tot jaren nodig hebben om volledig te herstellen. Het is belangrijk om de behandeling te blijven volgen en rust te nemen om het herstel te bevorderen.
Hoewel de meeste mensen volledig herstellen van een whiplash, kan het letsel in sommige gevallen permanente schade veroorzaken, zoals chronische pijn of beperkte bewegingsvrijheid.
Ja, het is mogelijk om een whiplash te hebben zonder fysieke symptomen, maar toch emotionele of cognitieve symptomen te ervaren, zoals angst, depressie of problemen met concentratie en geheugen. Dit wordt soms aangeduid als “stille whiplash”.
Het herstel van een whiplash kan variëren van persoon tot persoon en is afhankelijk van de ernst van de blessure. Over het algemeen duurt het herstel van een milde whiplash enkele weken tot enkele maanden, terwijl het herstel van een ernstige whiplash enkele maanden tot een jaar of langer kan duren.
Er zijn verschillende factoren die van invloed kunnen zijn op het herstel, waaronder de leeftijd en gezondheid van de persoon, de ernst van de whiplash, de aanwezigheid van andere medische aandoeningen, en de behandeling die wordt ontvangen.
Bij een whiplash treedt meestal pijn en stijfheid op in de nek en schouders, en soms ook in de rug, armen en hoofd. De ernst van de pijn en andere symptomen kan variëren, afhankelijk van de ernst van de whiplash. In sommige gevallen kan de pijn ernstig zijn en kan het moeilijk zijn om de nek te bewegen.
De medicatie hangt af van de ernst van de pijn en andere symptomen en kan variëren van persoon tot persoon. Over het algemeen wordt medicatie voorgeschreven om de pijn te verminderen en ontstekingen te verminderen, waaronder: Paracetamol, een pijnstillend middel dat vaak wordt gebruikt om milde tot matige pijn te verlichten. Niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID’s), die kunnen helpen om ontstekingen en pijn te verminderen (ibuprofen, naproxen en diclofenac). Spierverslappers, kunnen helpen om spierspasmen en stijfheid te verminderen. Opiaten kunnen worden voorgeschreven bij ernstige pijn, maar worden over het algemeen alleen gebruikt voor korte periodes vanwege de risico’s op verslaving en bijwerkingen.